روغن موتور نقش خون در رگ های موتور خودرو را بر عهده دارد که با ترکیباتی چون روغن پایه و مواد افزودنی تولید می‌شود.
کاربرد روغن موتور چیست؟
از مهم‌ترین کاربرد روغن موتور می‌توان به مواردی نظیر روان‌سازی قطعات متحرک موتور، کمک به انتقال راحت‌تر گرمای تولید شده موتور وکاهش حرارت آن، تمیز کردن ذرات معلق و رسوبات لجنی حاصل از احتراق کربنی و به حداقل رساندن اصطکاک و فرسايش قطعات فلزی اشاره کرد. نکته حائز اهمیت این است که روغن موتور نیز همانند بسیاری از قسمت‌های فنی خودرو، در گذر زمان تغییرات و پیشرفت‌های بسیار چشم‌گیری را پشت سر گذاشته و فعالان این حوزه همواره سعی کرده‌اند به ترکیبات تازه‌ای در ساخت و تولید روغن موتور برسند که بتواند بالاترین بهره‌وری را داشته باشد.
انواع روغن موتور و کاربرد آنها
الف-روغن موتور مینرال (ارگانیک): بر پايه نفت خام ساخته می‌شود. این نوع روغن موتور سال‌ها است که در موتور خودروها مورد استفاده قرار می‌گیرد.
ب-روغن موتور سنتتیک: از ترکیبات شیمیایی تولید شده و به‌دلیل مزایایی که دارد استفاده از آن در خودروهای امروزی در حال افزایش است. از مزایای این نوع روغن می‌توان به مواردی نظیر عمر بیش‌تر روغن، دمای تبخیر بالاتر، مقاومت بالاتر در مقابل اکسیداسیون و غیر سمی بودن آن اشاره کرد. در خودروهای پیشرفته امروزی که استفاده از توربوشارژ بسیار مرسوم شده و بازه لقی قطعات موتوری نیز به حداقل رسیده و استفاده از این روغن ها رواج بیشتری یافته است.
ج–روغن موتور نیمه سنتتیک: مخلوطی از روغن‌های مینرال و سنتتیک است. در شرايط سخت نظير بار کاری و دماهای بالا عملکرد مناسبی دارد و قيمت آن نيز کمی بيشتر از روغن‌های مينرال است. اندازه گیری میزان آن با توجه به توصیه شرکت سازنده در دفترچه راهنمای خودرو، ضروری است میزان روغن موتور از طریق گیج نشان دهنده بررسی لازم انجام پذیرد.
توصیه می‌شود در هر 1000 کیلومتر میزان روغن موتور بازدید شود تا در محدوده استاندارد( بین خطوط L و H گیج روغن) قرار داشته باشد. در صورت نیاز به سرریز، حتماً از روغن متناسب با خودرو که در دفترچه راهنمای خودرو توصیه شده است استفاده گردد.
آنچه باید در مورد تست روغن موتور بدانیم:
سیاه شدن روغن نشانه بدی نیست
این تصور که سیاه شدن روغن نشانه خراب شدن و عدم کیفیت آن است، تصوری نادرست و رایج در بین مصرف‌کنندگان است. چنانچه مدتی پس از کارکرد موتور خودرو، رنگ روغن مصرفی تغییر نکند و به اصطلاح سیاه نشود، این موضوع می‌تواند نشان‌دهنده نامرغوب بودن روغن باشد و می‌بایست از مصرف آنها خودداری کرد زیرا باعث آسیب رسیدن به قطعات موتور می‌شود. سیاه شدن روغن به علت خاصیت پاک‌کنندگی دوده‌های ناشی از احتراق و جذب ذرات ناخالصی است و اگر روغن سیاه نشود یعنی از کیفیت کافی برای پاک‌کنندگی برخوردار نیست.
تست چسبندگی دال بر کارکرد مناسب نیست
میزان چسبندگی زیاد یا کم روغن کارکرده، دلیلی بر کارکرد مناسب روغن موتور نخواهد بود. بنابراین تست چسبندگی روغن با دست امری مفید تلقی نمی‌شود و نمی‌توان جهت تعویض روغن موتور از این تست استفاده نمود. در واقع روغن موتور دارای خاصیتی به نام لزجت یا گرانروی است که یک شاخصه بسیار مهم هر روغن به شمار می‌رود و سنجش آن از طریق حس لامسه غیر ممکن است.
گرانروی که با نام متداول دیگری مانند ویسکوزیته نیز شناخته می‌شود را می‌توان مقاومت سیال در برابر حرکت و جاری شدن تعریف کرد. گرانروی سیال با دما رابطه معکوس دارد یعنی هرچه دما بالاتر رود میزان گرانروی کاهش می‌یابد بنابراین این مساله باید در انتخاب روغن موتور مورد توجه قرار گیرد.
آنچه باید در مورد طول عمر روغن موتور بدانیم:
از بنزین با عدد اکتان مناسب استفاده کنیدبنزین نامرغوب و یا بنزین با اکتان پایین به دلیل ایجاد احتراق ناقص، باعث اضافه شدن دوده به روغن موتورخواهد شد و این موضوع باعث کاهش خاصیت روانکاری روغن می‌شود. استفاده از بنزین‌هایی با عدد اکتان بالا (اصطلاحا بنزین سوپر) متناسب با تکنولوژی موتور، این مشکل را تا حدودی برطرف می‌کند.
خودرو را گرم کنید
پس از روشن کردن موتور خودرو ، با شتاب رانندگی نکنید (به خصوص در فصل سرما ). توصیه می گردد حداقل به مدت 30ثانیه جهت گرم شدن روغن موتور و روانکاری بهتر قطعات موتور صبر کنید. افزودنی‌ها به روغن موتور ممنوع است.
تعویض به موقع روغن موتور
زمان تعویض روغن موتور بر اساس توصیه خودروساز به میزان پیمایش و مدت زمان استفاده و شرایط استفاده از خودرو مرتبط بوده که در دفترچه راهنما و سرویس‌های خودرو درج شده است . بطور معمول در بازه‌های شش ماه یا 5 تا 10 هزار کیلومتر تعویض روغن موتور توصیه می گردد .
روغن موتور مناسب انتخاب کنید
باید بخاطر داشت که استفاده از چند روغن موتور با یکدیگر و یا روغن موتور غیراستاندارد یا نا مناسب برای موتور خودرو می‌تواند موجب آسیب جدی به قطعات موتور وارد کرده و هزینه‌های زیادی را در پی داشته باشد. روغن توصیه نشده برای یک موتور می‌تواند بر روی کاسه نمدها و قطعات فلزی موتور به مرور زمان تاثیر منفی گذاشته و موجب تخریب زودهنگام این قطعات شود